در سلول های طبیعی، HER2 نقش مهمی در تمام مراحل پیشرفت سلولی ایفا میکند. جهش و بیان بالای این گیرنده بطور مستقیم میتواند باعث ایجاد سرطان و به دنبال آن متاستاز شود. اگرچه جهش ژن neu برای ایجاد سرطان لازم است، به نظر می رسد که HER2 انسانی از طریق بیان بالای ژن این گیرنده باعث ایجاد سرطان می شود. در سرطانهای انسانی، این گیرنده در سرطانهای سینه، رحم، پروستات و معده بیان بالا پیدا میکند.
نقش HER2 در سرطان سینه
بیان بالای این گیرنده نوع ۲ معمولا در پیام رسانیهای بزرگ سلولی و برای ۲۵% از همه موارد سرطان سینه اتفاق میافتد. این معمولا با بیشترین رشد فنوتیپهای تومور، بیشترین احتمال درگیریهای گره لنفاوی و افزایش مقاومت به درمان اندوکرین در ارتباط است. سرعت زنده ماندن و زمان برگشت برای بیمارانی با سرطان سینه که دارای این گیرنده میباشند، کوتاهتر از بیمارانی هست که بیان بالای این گیرنده را ندارند. نتایج برون تنی نشان داد که جلوگیری از بیان این گیرنده، مرگ سلولی را در سلول های سرطانی سینه القاء میکند. بنابراین این گیرنده یک هدف منطقی هم برای درمان و هم برای تصویربرداری میباشد. در سال ۱۹۸۸ آنتی بادی انسانی مونوکلونال (تراستوزومب) بر ضد این گیرنده مورد تایید قرار گرفت که به منظور درمان بیماران دارای سرطان سینه با این گیرنده، مورد استفاده قرار گرفت. همه نتایج نقش این گیرنده را در رشد سلولی و ضد مرگ سلولی در سرطان های سینه دارای این گیرنده نشان میدهد.
نقش HER2 در سرطان معده
سرطان معده، دومین سرطان شایع در جهان میباشد که باعث مرگ و میر میشود. اولین توصیف در مورد بیان بالای این گیرنده در سرطان معده در سال ۱۹۸۶ گزارش شد. از آن پس، شواهد گردآوری شده ارتباط بیان بالای این گیرنده را با تشخیص ضعیف نشان داد. سرعت زیاد بیان بالای این گیرنده در سرطان معده در گستره وسیعی تخمین زده شده است (۲۲%) که تقریبا مشابه با سرطان سینه می باشد. بر خلاف دیگر سرطانها، سرعت بیان این گیرنده در سرطان معده تغییر میکند بر اساس محل تومور. برای مثال، در تومورهای تقاطع گاستروازوفاژیل در مقایسه با تومورهای گاستریک سرعت بیان بالاتری نشان داده شده است. تراستوزومب نیز در درمان سرطان معده همانند سرطان سینه موثر است و در مقایسه با شیمی درمانی باعث افزایش زمان زنده مانده سلولها از ۱۱ ماه تا ۱۳ ماه میشود. در واقع سرطان معده دومین سرطان در جهان می باشد که تراستوزومب در درمان آن موثر است.
نقش HER2 در سرطان رحم
بیان بالای این گیرنده در سرطان رحم از ۹% تا ۳۶% در همه موارد تغییر می کند. نقش گیرنده HER2 در سرطان رحم کمتر از سرطان سینه مشخص شده است. در تحقیقاتی که انجام شده، مشخص شده که بیان بالای این گیرنده در مراحل پیشرفته سرطان رحم آشکار میشود. بیان بالای این گیرنده در سلولهای سرطان رحم منجر به رشد سریع تر سلول ها، توانایی بالاتر در بازسازی DNAو تشکیل کلونی میشود. در سلولهای سرطان رحم یک هم پوشانی میان HER2 و گیرنده استروژن شناسایی شده است. اثبات شده است که استروژن میتواند فسفریله شدن HER2 را القاء کند و یکسری مسیر سیگنالینگ مربوط به آن را آغاز کند. بر اساس این مشاهدات، آنتی بادی پرتوزومب که بلاک کننده دیمریزاسیون این گیرنده می باشد، می تواند تغییرات ایجاد شده توسط استروژن را برگرداند.
نقش HER2 در سرطان پروستات
این گیرنده همچنین نقش مهمی را در سرطان رحم ایفا میکند و تلاشهای زیادی برای تخمین بیان بالای این گیرنده در سرطان رحم انجام شده است. استفاده از آنتی بادی هدفمند این گیرنده اثر بسیار کمی برروی سرطان پروستات در فاز ۲ کلینیکالی داشته است. یک توصیف ممکن برای این موضوع این است که این گیرنده در این بیماران دارای بیان بالا نبوده است. با این اوصاف شواهد نقش حدواسط کلیدی این گیرنده را در بازگشت سرطان پروستات که مقاوم به هورمون هستند و تومورهای غیروابسته به آندروژن که همگی نشان دهنده پیشرفت سرطان پروستات میباشد نشان میدهند. در واقع بیان بالای گیرنده HER2 گیرنده آندروژن و رشد غیروابسته به هورمون را درسلولهای سرطانی پروستات افزایش میدهد. بطور کلی دیمر HER2/HER3 پایداری پروتئین گیرنده آندروژن را افزایش میدهد و پیوند گیرنده آندروژن را به ناحیه پروموتور ژن مورد هدفش در فعال شدن محیط خالی از آندروژن تقویت میکند. در نتیجه HER2 به عنوان یک عامل هدفمند در درمان سرطان پروستات مقاوم به هورمون به کار میرود.
نویسنده مقاله: خانم دکتر حمیده صباح نو متخصص داروسازی هسته ای