Iranian Chemist شیمیدان ایرانی
پاسخ سوال ۲۴۲ شیمی کنکور تجربی سال ۹۹ دفترچه ۲۲۱-A
سوال:
چند مورد از مطالب زیر درست است؟
مطلب ۱: دگرشکل، به شکل های گوناگون بلوری یا اتمی یک عنصر گفته می شود.
مطلب ۲: فرمول مولکولی، افزون بر نوع عنصرهای سازنده، شمار اتم ها و یون ها را نیز نشان می دهد.
مطلب ۳: طبق قانون آووگادرو، در دما و فشار یکسان، حجم یک مول از گازهای گوناگون با هم برابر است.
مطلب ۴: توسعه پایدار، یعنی برای تولید هر فراورده، همه هزینه های اقتصادی و زیست محیطی آن در نظر گرفته می شود.
مطلب ۵: استوکیومتری واکنش، بخشی از دانش شیمی است که به ارتباط کمی مواد شرکت کننده در هر واکنش می پردازد.
گزینه ۱: ۱
گزینه ۲: ۲
گزینه ۳: ۳
گزینه ۴: ۴
پاسخ:
این سوال از فصل دوم شیمی دهم طرح شده است و به جاهایی از کتاب اشاره کرده است که ممکن است دانش آموزان توجه کمی به آن ها بکنند. لذا دانش آموزان باید به تمامی شکل ها، متن کتاب، حاشیه کتاب و همین طور متن سوالات و تمرینات توجه کنند.
مورد بعدی که دانش آموزان باید توجه کنند این است که در این گونه سوالات کنکور، حتما باید به متن سوال توجه کنند. در این سوال پرسیده است کدام گزینه”درست است”. ممکن بود بپرسند “درست نیست” یا “نادرست است” و یا “نادرست نیست”. پس حتما متن سوال با دقت خوانده شود.
حالا چون پرسیده است که چند مطلب “درست است” بایستی تک به تک جملات را بررسی و تحلیل کنیم تا به تعداد مطالب صحیح برسیم.
تحلیل مطلب اول:
دگرشکل نام فارسی آلوتروپ است و به ترکیبات بلوری و مولکولی یک نوع عنصر یا اتم خاص گفته می شود مثل الماس و گرافیت که هر دو از اتم کربن ساخته شده اند ولی شکل و نوع متفاوتی دارند. توجه شود که در ساختار دگرشکل ها فقط از یک نوع عنصر استفاده می شود نه از چند عنصر. پس با توضیحات گفته شده مطلب اول نادرست است.
تحلیل مطلب دوم:
ما در شیمی ترکیبات مولکولی، ترکیبات یونی و ترکیبات فلزی داریم. و برای بیان ساختار شیمیایی این ترکیبات، از فرمول ها و نمادهای شیمیایی استفاده می شود.
فرمول های شیمیایی هم دو نوع هستند: فرمول تجربی و فرمول مولکولی. در فرمول تجربی، نوع اتم های سازنده هر مولکول مشخص می شود و ساده ترین ضریبی که این اتم ها در مولکول دارا هستند. پس در فرمول تجربی اصلا تعداد دقیق اتم ها مشخص نمی شود. در فرمول مولکولی هم نوع اتم ها و هم تعداد اتم ها را نشان می دهد. توجه شود در هیچ کدام از این دو نوع فرمول در مورد یون صحبت نمی کنیم بلکه فقط در مورد نوع و تعداد اتم ها صحبت می کنیم. برایم مثال فرمول مولکولی اتان C2H6 می باشد در حالی که فرمول تجربی آن CH3 می باشد. با توجه به این توضیحات، این مطلب درست نمی باشد.
تحلیل مطلب سوم:
قانون آووگادرو می گوید که در دما و فشار ثابت، حجم یک مول (حجم مولی) از گازهای مختلف برابر است. ولی توجه کنید که جرم های متفاوتی دارند. برای مثال در دما و فشار ثابت، حجم یک مول گاز نیتروژن با حجم یک مول از گاز هیدروژن برابر است. حال آنکه جرم یک مول گاز نیتروژن ۲۸ و جرم یک مول گاز هیدروژن ۲ می باشد. لذا با توجه به این توضیحات، مطلب سوم درست می باشد.
تحلیل مطلب چهارم:
دانش آموزان عزیز، توجه داشته باشید که هر کارخانه ای که میخواهد یک محصول تولید کند هزینه ای را متحمل می شود که به آن هزینه مستقیم می گویند. ولی فرایند تولید در هر کارخانه ای به غیر از هزینه های مستقیم یک سری هزینه های غیر مستقیمی نیز دارد ولی برایشان مهم نیست در حالی که این هزینه های غیر مستقیم در اقتصاد یک کشور خیلی تاثیر دارد. برای مثال ممکن است کارخانه ای محصولی تولید کند و کاملا برایش سودآور باشد ولی ممکن است آن محصول بر سلامت افراد جامعه تاثیر بگذارد. بنابراین هزینه های درمان افراد، هزینه های اضافی بر اقتصاد کشور هست که اصلا شاید برای کارخانه دار مهم نباشد.
حالا توسعه پایدار در هر کشوری سندی است که به این هزینه های غیر مستقیم نیز در کنار هزینه های مستقیم توجه می کند. هزینه های غیر مستقیم سه نوع هستند: اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی.
و چون در این مطلب به هزینه های اجتماعی اشاره ای نشده است پس این مطلب درست نمی باشد.
تحلیل مطلب پنجم:
در هر معادله واکنشی، یک سری ترکیبات واکنش دهنده با هم واکنش می دهند و یک سری ترکیبات فراورده تولید می کنند. با موازنه واکنش های شیمیایی، ضریب مولی هر کدام از این ترکیبات (چه واکنش دهنده و چه فراورده) که در این واکنش درگیر هستند مشخص می شود. به نسبت بین این مولکول ها به همدیگر (روابط کمی) استوکیومتری واکنش گفته می شود. بنابراین، مطلب پنجم نیز درست می باشد.
گزینه درست:
با توجه به تحلیل مطالب، گزینه ۲ گزینه صحیح این سوال کنکور تجربی سال ۹۹ می باشد.
تدریس مفهومی و تحلیلی شیمی کنکور در تهران
