آموزش خصوصی شیمی با برترین دبیر شیمی کنکور تهران
نمونه سوال امتحانی شیمی دهم مدرسه دخترانه کیمیای سعادت تهران
گشتاور دو قطبی مولکول های H2 و Cl2 و HCl را به دست آورید با شرط اینکه طول پیوند یگانه هیدروژن – کلر برابر با ۱۲۷ پیکومتر باشد.
پاسخ:
دانش آموزان عزیزم، مولکول ها وقتی در میدان الکتریکی قرار می گیرند یکی از دو حالت را پیدا می کنند:
الف: به سمت یکی از قطب های مثبت یا منفی میدان الکتریکی کشیده می شوند که در آن صورت می گوییم مولکول قطبی است.
ب: مولکول در میدان الکتریکی جهت گیری خاصی پیدا نمی کند که در آن صورت می گوییم مولکول غیر قطبی است.
نکته بسار مهم: قطبی یا غیر قطبی بودن مولکول ها را دو عامل مشخص می کند: قطبیت پیوندها و جهت این قطبش پیوندها.
نکته مهم دوم: اما قطبیت پیوندها خود به دو دسته تقسیم می شوند:
الف: در پیوندهایی که اتم های متصل به هم، هم چنس باشند غیر قطبی هستند مثل H2 و Cl2 که میزان گشتاور دو قطبی در این پیوندها برابر صفر است.
ب: پیوندهایی که قطبی باشند، میزان گشتاور دو قطبی (بر حسب دبای یا کولن متر) به میزان بار یون ها و فاصله یا طول پیوندها بستگی دارد.
خب بر اساس همین نکته گشتاور دو قطبی پیوند HCl را محاسبه می کنیم:
فاصله × بار = گشتاور دو قطبی
μ = ۱٫۶ × ۱۰-۱۹ × ۱٫۲۷ × ۱۰-۱۰ = ۲٫۰۳ × ۱۰-۲۹ C.m = 6.08 D
توجه: واحد دبای D برابر با ۳۰-۱۰ × ۳٫۳۴ کولن متر است.
تدریس خصوصی و گروهی شیمی دهم و یازدهم و دوازدهم در تهران