پارامترهای تعیین میزان انحلال پذیری گازها در آب – دبیر حرفه ای شیمی کنکور

آموزش جامع نکات طلایی و تستی شیمی کنکور سراسری

دکتر مهدی نباتی – استاد حرفه ای شیمی کنکور

معلم حرفه ای شیمی کنکور استاد حرفه ای شیمی کنکور دبیر حرفه ای شیمی کنکور مدرس حرفه ای شیمی کنکور کلاس حرفه ای شیمی کنکور آموزش حرفه ای شیمی کنکور

یکی از مباحث بسیار سخت و گیج کننده شیمی کنکور همین مبحث انحلال پذیری گازها از شیمی دهم می باشد که متاسفانه در کتاب درسی به طور واضح توضیح داده نشده که برای مقایسه انحلیل پذیری گازها در آب بایستی چه نوع استراتژی را به کار برد. در حالی که هر سال به طور حتم در سوالات شمارشی، از این مبحث در گزینه ها مطرح می شود.

لذا در این مقاله می خواهم به طور کامل تمام پارامترهایی که تعیین کننده نحوه مقایسه انحلال پذیری گازها در آب می باشد را توضیح دهم.

 

پارامترهای تعیین انحلال پذیری گازها در آب

به طور کلی ۵ پارامتر بسیار مهم در تعیین انحلال پذیری گازها در آب دخیل هستند که از این ۵ فاکتور برای مقایسه انحلال پذیری گازها استفاده خواهیم کرد.

پارامتر اول: پیوند هیدروژنی

پیوند هیدروژنی ↑  ⇔  انحلال پذیری ↑

برای مثال انحلال پذیری آمونیاک NH₃ بیشتر از انحلال پذیری کربن دی اکسید CO₂ می باشد.

 

پارامتر دوم: قطبیت مولکولی

قطبیت ↑  ⇔  انحلال پذیری ↑

برای مثال انحلال پذیری هیدروکلریک اسید HCl بیشتر از انحلال پذیری گاز کلر Cl₂ می باشد.

 

پارامتر سوم: جرم و حجم مولکولی

جرم و حجم مولکولی ↑  ⇔  انحلال پذیری ↑

برای مثال انحلال پذیری گاز اکسیژن O₂ بیشتر از انحلال پذیری گاز نیتروژن N₂ می باشد.

 

پارامتر چهارم: دما

دما ↑  ⇔  انحلال پذیری ↓

برای مثال انحلال پذیری گاز اکسیژن O₂ در هوای گرم کمتر است و به همین خاطر با گرم شدن هوا، ماهی ها به سطح آب ها می آیند.

 

پارامتر اول: فشار

فشار ↑  ⇔  انحلال پذیری ↑

با n برابر شدن فشار گاز، انحلال پذیری نیز n برابر می شود. برای مثال اگر فشار گاز اکسیژن ۲ برابر شود، انحلال پذیری آن در آب نیز ۲ برابر می شود.

 

تست تالیفی شیمی دهم کنکور

کدام گزینه ترتیب صحیح انحلال پذیری گازها کربن دی اکسید، نیتروژن منوکسید، اکسیژن و نیتروژن را نشان می دهد؟

الف: CO₂ > NO > O₂ > N₂

الف: CO₂ > NO > N₂ > O₂

الف: NO > CO₂ > O₂ > N₂

الف: NO > CO₂ > N₂ > O₂

 

پاسخ:

انحلال پذیری گاز اکسیژن بیشتر از گاز نیتروژن است چون جرم گاز اسیژن بیشتر از نیتروژن است.

انحلال پذیری گاز نیتروژن منوکسید بیشتر از گازهای اکسیژن و نیتروژن است چون نیتروژن منوکسید قطبی است.

اگر چه نیتروژن منوکسید قطبی و کربن دی اکسید غیر قطبی است و انتظار می رود که انحلال پذیری نیتروژن منوکسید بیشتر باشد ولی اینطور نیست. چون جرم مولی کربن دی اکسید خیلی بیشتر از نیتروژن منوکسید است. به همین خاطر انحلال پذیری کربن دی اکسید بیشتر است.

CO₂ > NO > O₂ > N₂

 

گزینه صحیح:

با توجه به تحلیل های انجام شده، گزینه الف صحیح است.

 

دکتر مهدی نباتی

استاد برتر شیمی کنکور ایران

 

زنجان اسلامشهر اراک بندرعباس اردبیل یزد کرمان همدان زاهدان رشت ارومیه کرمانشاه اهواز قم تبریز شیراز کرج اصفهان مشهد تهران قیطریه سعادت آباد اندرزگو فرمانیه گیشا اختیاریه دزاشیب محمودیه ملاصدرا ونک ولیعصر سنندج قزوین خرم آباد گرگان مراغه ساری شهریار قدس کاشان ملارد دزفول نیشابور بابل آمل خمینی شهر سبزوار گلستان پاکدشت

تدریس خصوصی حضوری و آنلاین شیمی کنکور و المپیاد شیمی

نجف آباد بروجرد میاندوآب آبادان ورامین قرچک بناب بجنورد بوشهر ساوه قائم شهر بیرجند نسیم شهر سیرجان خوی ایلام سمنان شاهرود دامغان شاهین شهر زرین شهر فردیس