آموزش شیمی کنکور – روش تعیین و مقایسه نقطه جوش ترکیبات شیمیایی

آموزش شیمی کنکور – روش تعیین و مقایسه نقطه جوش ترکیبات شیمیایی

 

دوستان عزیزم، تقریبا یکی از مباحثی که می شود گفت طراحان سوالات کنکور به آن علاقمند هستند مقایسه نقطه جوش ترکیبات شیمیایی هستند. با توجه به اینکه چون متاسفانه در هیچ کدام از کتاب های درسی شیمی دهم و یازدهم و دوازدهم به صورت شفاف به این موضوع نپرداخته است، دانش آموزان در اکثر مواقع دچار اشتباه شده و نمی توانند به سوالات درست جواب بدهند.

 

عنوان سوالات این مبحث

دوستان عزیز معمولا در سوالات کنکور از یکی از صورت سوالات زیر استفاده می شود:

حالت اول: نقطه جوش کدام ترکیب بیشتر است؟

حالت دوم: کدام ماده فراریت بالایی دارد؟

حالت سوم: کدام ماده زودتر مایع می شود؟

 

خب شما به یاد داشته باشید که:

هر ماده ای که نقطه جوش بالایی دارد = فراریت پایینی دارد = زودتر به مایع تبدیل می شود.

 

روش تشخیص

دوستان عزیزم، یک قانون کلی و طلایی را بهتون میگم که دیگه از این به بعد خیلی راحت به این سوالات جواب بدهید.

در تعیین نقطه جوش ترکیبات شیمیایی همیشه ۴ فاکتور زیر را بررسی کنید. فقط توجه کنید که این فاکتورها را به ترتیب بررسی کنید. یعنی اول فاکتور اولی را بررسی کنید، اگر آن فاکتور مناسب نبود بروید سراغ فاکتور بعدی و ….

 

اولویت های بررسی نقطه جوش

پیوند هیدروژنی – جرم مولی – قطبیت – سطح مقطع مولکول

 

مثال اول

اتانول و استون

خب اولویت اول با بررسی پیوند هیدروژنی است. اتانول پیوند هیدروژنی تشکیل می دهد ولی استون پیوند هیدروژنی ندارد. پس نقطه جوش اتانول بیشتر از استون است.

 

مثال دوم

SO₂ و CO₂

خب چون هیچ کدام از این ترکیبات پیوند هیدروژنی ندارند، می رویم سراغ اولویت بعدی یعنی بررسی جرم مولی.

جرم مولی سولفور دی اکسید بیشتر از کربن دی اکسید است. پس نقطه جوش سولفور دی اکسید بیشتر از کربن دی اکسید است.

 

مثال سوم

CO و N₂

هر دو ترکیب پیوند هیدروژنی ندارند. پس اولویت اول می رود کنار.

جرم مولی هر دو ترکیب برابر با ۲۸ است. پس اولویت دوم هم می رود کنار.

کربن منوکسید قطبی است ولی مولکول نیتروژن غیر قطبی است. پس نقطه جوش کربن منواکسید بیشتر از N₂ است.

 

مثال چهارم

پنتان و ۲و۲-دی متیل پروپان

بررسی اولویت اول = هیچ کدام دارای پیوند هیدروژنی نیستند. پس این اولویت را کنار می گذاریم.

بررسی اولویت دوم = هر دو جرم مولکولی برابری دارند. پس این اولویت را کنار می گذاریم.

بررسی اولویت سوم = هر دو مولکول غیر قطبی هستند. پس این اولویت را هم کنار می گذاریم.

بررسی اولویت چهارم = پنتان راست زنجیر است و سطح مولکولی بیشتری دارد.

بنابراین نقطه جوش پنتان بیشتر از نقطه جوش ۲و۲-دی متیل پروپان می باشد.

 

پس دوستان عزیز یادتون نره که این قانون طلایی رو یک بار یاد بگیرید تا از این به بعد بتوانید به تمامی سوالات این مبحث جواب بدهید.

 

 

دکتر مهدی نباتی

 

 

 

تدریس خصوصی شیمی دهم و یازدهم و دوازدهم در تهران