Fast protein liquid chromatography
تجزيه، تخليص و شناسايي پروتئينها، كه هركدام از آنها وظيفه ي خاصي در بدن موجودات زنده برعهده دارند، در پيشرفت علوم زيستي، بيوتكنولوژي، پزشكي و صنعت دارو اهميت خيلي زيادي پيداكرده است.
براي تخليص پروتئينها ابتدا بايد غشاي سلول را تخريب و سپس محتويات داخل سلول را استخراج نمود.
براي جداسازي پروتئينهاي موجود در محتويات داخل سلول از ساير اجزا، معمولا از روش رسوب دهي با نمك آمونيوم سولفات، فيلتراسيون و سانتريفيوژ استفاده ميشود.
براي خالص سازي پروتئين مورد نظر و جداسازي آن از مخلوط پروتئيني به دست آمده ميتوان روشهاي متعددي از جمله الكتروفورز دو بعدي، انواع روشهاي كروماتوگرافي (مانند كروماتوگرافي تبادل يون، كروماتوگرافي اندازه طردي، كروماتوگرافي ميل تركيبي و كروماتوگرافي برهمكنش آبگريزي) استفاده نمود. اين روشها قدرت تفكيك زيادي دارند اما بسيار زمانبر هستند. براي رفع اين مشكل، از روش كروماتوگرافي مايع با عملكرد سريع Fast liquid chromatography Performance استفاده مي نمايند. اين روش در سال ۱۹۸۲ در سوئد، توسط Pharmacia گسترش پيدا كرد و تجاري شد. به دليل اينكه اين روش بيشتر براي تخليص پروتئينها به كار ميرود، آن را Fast protein liquid chromatography نيز مي نامند.
روش FPLC ، جداسازي پروتئين را در زمان بسيار كوتاهتر نسبت به ساير روشها امكان پذير ميسازد. و با توجه به اينكه در صنعت، براي تخليص پروتئين در مقياس انبوه، پارامتر زمان بسيار اهميت دارد، اخيرا اين روش به شكل خيلي گسترده مورد استفاده قرار ميگيرد.
از ديگر مزاياي اين روش، ساده بودن كار با سيستم FPLC و در عين حال مقرون به صرفه بودن آن از لحاظ اقتصادي است. قابل ذكر است كه اين روش همه ي انواع كروماتوگرافي را در بر ميگيرد و در هر دو مقياس تجزيه اي و تهيه اي قابل استفاده است.
روش FPLC علاوه بر پروتئينها براي تخليص ساير بيومولكولها مانند ليپوپروتئينها، RNA و DNA نيز كاربرد دارد.