درمان اختلال افسردگی عمده با اس کتامین

درمان اختلال افسردگی عمده با اس کتامین

اختلال افسردگی عمده یا MDD یک بیماری عصبی جدی است که تقریبا ۳۰۰ میلیون نفر مردم در سراسر جهان را درگیر می کند. در طی سالهای اخیر، گروه های مختلفی از داروهای ضد افسردگی تولید شده و مورد مصرف قرار گرفته اند. اگرچه تلاش برای مدیریت MDD در بسیاری از موارد مثمر ثمر بوده است، اما هنوز هم حدود ۳۰٪ از بیماران نسبت به داروهای موجود مقاومت نشان می دهند. در نتیجه، تلاش برای یافتن روشهای درمانی جایگزین جهت مدیریت افسردگی مقاوم به درمان TRD در چند سال گذشته مورد توجه ویژه قرار گرفته است. با وجود رواج مصرف دارو های موثر بر سیستم های مونوآمین مانند سیستم های سروتونین، دوپامین و نورآدرنالین در پزشکی مدرن و اثربخشی عمومی آنها در درمان MDD ، هدف قرار دادن سیستم گلوتامات بعنوان یكی از مهم ترین مسیرهای عصبی دخیل در شیوع افسردگی در بیماران، به امید دستیابی به نتایج بهتر و مؤثرتر در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل پلاسما، مایع مغزی نخاعی و مغز بیماران مبتلا به MDD میزان گلوتامات بالایی را در این بافت ها نشان می دهد. علاوه بر این، در یک سری مطالعات بیان بیش از حد گیرنده های NMDA  در بیماران مبتلا به MDD گزارش شده است. کتامین یک آنتاگونیست گیرنده NMDA  است که معمولاً به عنوان داروی بیهوشی استفاده می شود. در دوزهای خاصی، كتامین دارای خاصیت ضد افسردگی سریع و قدرتمندی می باشد. کتامین یک ترکیب راسمیک است که از دو ایزومر انانتیومریک آر-کتامین و اس-کتامین تشکیل شده است. اس-كتامين نسبت به آر-کتامین تمايل بالاتري برای اتصال به گيرنده هاي NMDA  دارد و در مقايسه با كتامين راسميک احتمال بروز اثرات ناخواسته در آن کمتر است. علاوه بر این، کتامین به طور عمده از طریق انفوزیون تزریق می شود که در سهولت مصرف این دارو در بیماران اثر بسزایی دارد. از طرف دیگر، هفته ها تا ماه ها زمان باید سپری شود تا اثرات مفید داروهای ضد افسردگی ردیف اول مانند SSRI ها مشاهده گردد. بنابرین شروع اثر سریع داروی اس-کتامین، به ویژه شکل اینترانازال آن که اثرات ضد افسردگی خود را تنها پس از ۲ تا ۲۴ ساعت پس از تجویز تک دوز آن نشان می دهد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

در سال های اخیر مطالعات زیادی به بررسی تجویز اینترانازال اس-کتامین و همچنین اثربخشی و ایمنی این دارو به عنوان یک درمان مکمل در کنار داروهای ضد افسردگی خوراکی در درمان TRD پرداخته اند و Spravato، اسپری بینی اس-کتامین توانست در سال ۲۰۱۹ تأییدیه FDA راکسب نماید. تجویز اینترانازال نه تنها استفاده از دارو توسط بیماران را تسهیل می کند، بلکه در نتیجه دور زدن متابولیسم عبور اول کبدی فراهمی زیستی دارو به طور چشمگیری افزایش می یابد. افزایش فراهمی زیستی در نهایت منجر به مصرف دوز کمتر و کاهش عوارض جانبی دارو می گردد. وزن مولکولی نسبتاً کم اس-کتامین و جذب قابل قبول در مخاط بینی، این دارو را به کاندیدای مناسبی جهت استفاده در فرم اینترانازال تبدیل کرده است. اگرچه مطالعات قبلی اطلاعات مفصلی در مورد اثربخشی و ایمنی اس-کتامین در درمان TRD و مکانیسم اثر آن بر گیرنده های NMDA ارائه می دهند، اما تعامل دقیق ساختاری و مولکولی دارو با گیرنده NMDA و زیر واحد هایی از این گیرنده که تحت تأثیر قرار می گیرند، هنوز مشخص نیست.

در این راستا، در سال ۲۰۱۹ مطالعه ای توسط آقای دکتر مهدی نباتی و خانم دکتر ویدا بداغی با هدف دستیابی به اطلاعات جامع در مورد مکانیسم دقیق فعل و انفعالات ساختاری این ترکیب با زیر واحد های N1، NR2A، NR2B و NR2D گیرنده NMDA با استفاده از روش های کوانتوم مکانیکال و شیمی محاسباتی انجام گرفت. علاوه بر این، رفتار فارماکوکینتیک و بیولوژیکی ترکیب بصورت جداگانه توسط سایت  SwissADME مورد آنالیز قرار گرفت. متن کامل این مقاله را تحت عنوان Molecular Modeling of the antagonist compound esketamine and its molecular docking study with non-competitive N-methyl-D-aspartate (NMDA) receptors NR1, NR2A, NR2B and NR2D می توانید مطالعه کنید.

 

بیماری سیکل سل چیست و چگونه درمان می شود؟