تحلیل کنکوری ساختار مولکولی ویتامین دی D از فصل سوم شیمی یازدهم

آموزش تحلیلی شیمی کنکور و المپیاد با مدرس خصوصی

 

دانش آموزان عزیزم، شکل ها و مولکول ها و جدول ها و متن حاشیه های کتاب درسی شیمی از مواردی هستند که بارها توسط طراحان محترم کنکور مورد سوال قرار گرفته اند. برای مثال در کنکور پارسال، از ساختار مولکولی ویتامین C سوال آمده بود…

لذا در سلسله مباحث آموزشیمان، امروز می خواهم در این مقاله نگاه دقیقتری به ساختار مولکولی ویتامین دی (D) بیندازیم و اطلاعات کامل آن را استخراج کنیم.

 

نکات کنکوری ساختار مولکولی ویتامین دی

دانش آموزان عزیزم لطفا به ساختار مولکولی ویتامین دی دقیق نگاه کنید و بعد نکات را یک به یک یاد بگیرید:

 

نکته اول : ویتامین دی یک ترکیب آلی است.

نکته دوم :یک ترکیب غیر آروماتیک است.

نکته سوم : دارای ۴ پیوند دوگانه است.

نکته چهارم : دارای ۳ حلقه می باشد دو حلقه شش تایی و یک حلقه پنج تایی.

نکته پنجم : فقط یک نوع گروه عاملی دارد آن هم گروه عاملی الکلی یا هیدروکسیل.

نکته ششم : فرمول مولکولی آن C₂₈H₄₄O است.

نکته هفتم : ویتامین دی از ۲۸ اتم کربن، ۴۴ اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده است.

نکته هشتم : ویتامین دی یک ترکیب کم قطبی (تقریبا غیر قطبی) است.

نکته نهم : ویتامین دی آبدوست نیست پس در آب حل نمی شود.

نکته دهم : ویتامین دی یک ترکیب چربی دوست است پس در چربی حل می شود.

نکته یازدهم : ویتامین دی هیچ حلقه بنزنی ندارد.

نکته دوازدهم : جرم مولی ویتامین دی برابر با ۳۹۶ گرم بر مول است.

نکته سیزدهم : ویتامین دی دارای ۱۶۲ الکترون ظرفیتی است.

نکته چهاردهم : ویتامین دی دارای ۱۵۸ الکترون پیوندی است. پس دارای ۷۹ پیوند می باشد.

نکته پانزدهم : ویتامین دی دارای ۴ الکترون ناپیوندی است. به عبارتی دارای ۲ جفت الکترون ناپیوندی است.

نکته شانزدهم : فقط زیرلایه های با عدد کوانتومی فرعی l = 0 و l = 1 یعنی زیرلایه های s و p از اتم های مولکول در تشکیل پیوندها شرکت کرده اند.

نکته هفدهم : هسته اتم های ویتامین دی دارای ۲۲۰ پروتون است.

نکته هجدم : هسته اتم های ویتامین دی دارای ۱۷۶ نوترون است.

نکته نوزدهم : ویتامین دی به رشد و استحکام استخوان ها کمک می کند.

نکته بیستم : ویتامین دی در شیر سویا و ماهی ها یافت می شود.

نکته بیست و یکم : ویتامین دی در حلال های آلی غیر قطبی قابل حل است.

نکته بیست و دوم : هر مولکول ویتامین دی می تواند با ۴ مول برم واکنش دهد.

نکته بیست و سوم : هر ۴ پیوند دوگانه ویتامین دی می تواند در شرایط اسیدی با آب واکنش داده و ۴ گروه هیدروکسیل جدید به ساختار اضافه شود.

نکته بیست و چهارم : پیوندهای دوگانه ویتامین دی می تواند در واکنش پلیمریزاسیون شرکت کند. ولی چون مولکول سنگینی است فقط تعداد کمی از مولکول ها می توانند از طریق مکانیسم رادیکالی به هم متصل شوند و به جای پلیمر، الیگومر تشکیل دهند.

نکته بیست و پنجم : دو مولکول ویتامین دی در شرایط اسیدی غلیط می توانند با هم واکنش داده و یک ترکیب اتری تشکیل دهند.

 

دکتر مهدی نباتی

 

 

 

تدریس خصوصی و گروهی شیمی دهم و یازدهم و دوازدهم در تهران