آموزش و تدریس شیمی دهم – نکته جادویی و کنکوری جرم اتمی میانگین

آموزش و تدریس شیمی دهم – نکته جادویی و کنکوری جرم اتمی میانگین

 

دانش آموزان عزیزم در کنکور تجربی خارج از کشور ۹۹ یه سوالی بود که بیشتر تست هوش بود تا یه سوال شیمی کنکوری!!!

سوالی که مربوط به مبحث جرم اتمی میانگین می شد. اگر می خواستی با محاسبه کامل به جواب سوال برسی حتما حداقل باید ۵ دقیقه صرف این سوال می کردی. ولی با نکته کنکوری و جادویی که میخوام توی این مقاله بهتون آموزش بدم می تونی توی کمتر از ۲۰ ثانیه به این سوال جواب بدی.

حالا بریم ببینیم سوال چی بود که تا نکته جادویی این مبحث سوال خیز شیمی رو بهتون یاد بدم…

 

سوال شیمی کنکور تجربی خارج از کشور سال ۹۹

منیزیم دارای سه ایزوتوپ ^۲۴Mg با جرم اتمی ۲۳٫۹۹ و فراوانی ۷۹ درصد، ^۲۵Mg با جرم اتمی ۲۴٫۹۹ و فراوانی ۱۰ درصد، ^۲۶Mg با جرم اتمی ۲۵٫۹۸ و فراوانی ۱۱ درصد، و فلوئور تنها به صورت ^۱۹F با جرم اتمی ۱۸٫۹۹ وجود دارد. جرم مولی منیزیم فلوئورید طبیعی برابر چند گرم است؟

الف) ۶۱٫۸۶

ب) ۶۲٫۲۸

ج) ۶۴٫۱۲

د) ۶۶٫۴۵

 

تحلیل و پاسخ:

دوستان عزیز برای حل اصولی این سوال باید ابتدا جرم اتمی میانگین منیزیم را از طریق فرمول جرم اتمی میانگین محاسبه کنید و سپس طبق فرمول منیزیم فلوئورید MgF₂ جرم یک اتم منیزیم را با جرم دو اتم فلوئور جمع بزنید تا جرم مولی منیزیم فلوئورید طبیعی به دست بیاید.

خب محاسبه جرم اتمی میانگین منیزیم درسته ساده هستش ولی زمان بره. و در کنکور هم زمان خیلی مهمه.

پس این دو نکته کنکوری که بهت میگم رو برای همیشه یاد بگیر تا این تیپ سوالات رو تو ایکی ثاتنیه جواب بدی.

نکته اول:

جرم اتمی میانگین همیشه بین جرم اتمی ایزوتوپ سبکتر و سنگینتر قرار دارد و هیچ وقت نمی تواند عددی خارج از این دامنه باشد. مثلا اگر اتمی دارای دو ایزوتوپ ۲۰ و ۶۰ باشد، جرم اتمی میانگین حتما یه عددی بین این دو عدد است. مثلا هیچ وقت نمی تواند عدد ۶۵ باشد.

نکته دوم:

جرم اتمی میانگین همیشه به جرم اتمی ایزوتوپ با فراوانی بیشتر نزدیک تر است. مثلا اگر فراوانی ایزوتوپ ۲۰ برابر ۹۰ درصد باشد و فراوانی ایزوتوپ ۶۰ برابر ۱۰ درصد باشد، حتما جرم اتمی میانگین به ایزوتوپ ۲۰ نزدیک تر است.

حالا بریم به حل این سوال بسیار خوب و نکته دار کنکور تجربی خارج از کشور ۹۹:

خب فلوئور که فقط دارای یک ایزوتوپ است ولی این منیزیم هستش که دارای ایزوتوپ های متفاوت است. اگر جرم مولی منیزیم فلوئورید را بر اساس ایزوتوپ های سبک و سنگین منیزیم محاسبه کنیم داریم:

 

۶۱٫۹۷ = ۱۸٫۹۹ × ۲ + ۲۳٫۹۹

۶۳٫۹۶ = ۱۸٫۹۹ × ۲ + ۲۵٫۹۸

 

یعنی طبق نکته اولی که بهتون گفتم جرم مولی منیزیم فلوئورید حتما بین ۶۱٫۹۷ و ۶۳٫۹۶ می باشد.

 

گزینه صحیح:

طبق نکته های کنکوری گفته شده و تحلیل های انجام شده، گزینه ب گزینه صحیح این سوال کنکور می باشد.

 

 

دکتر مهدی نباتی

 

 

 

معلم خصوصی شیمی دهم و یازدهم و دوازدهم در تهران