آموزش شیمی دبیرستان – فرمول محاسبه تعداد الکترون های غیر پیوندی

سلام دوستان، امروز میخوام یه فرمول طلایی برای محاسبه تعداد الکترونهای غیر پیوندی هر نوع ترکیبی رو بهتون یاد بدم. متاسفانه خیلی از اساتید به دانش آموزان یاد میدن که مثلا برای اکسیژن دو جفت الکترون غیر پیوندی هست و برای اتم ها هم به طور مشابه. و اگر تعداد این الکترون ها را ضربدر تعداد اتم ها بکنیم تعداد الکترون های غیر پیوندی به دست میاد.

باید بهتون بگم که این فرمول نمیتونه همیشه صادق باشه. چون بعضی وقتها اتمی پیوند داتیو می دهد و یا بعضی اتم ها مثل گوگرد و فسفر تعداد پیوند مشخص ندارند. برای مثال گوگرد در بعضی جاها با دو پیوند شرکت می کند و در بعضی جاها با چهار پیوند. پس بنابراین اگه یه ترکیب فرمولی بزرگ داده بشه، شما از کجا می خواین بفهمین که مثلا فسفر ۳ پیوند داده یا ۵ پیوند… پس اگر بخواین با اون فرمول اساتید محترم پیش برین حتما به جواب اشتباه میرسین. و اتفاقا طراحان کنکور هم از اون روش سوال رو حل می کنند و جوابشو در گزینه ها میذارن و شما خیلی خوشحال گزینه رو میزنین ولی بعدا که جواب ها اومد میبینین که اشتباهی زدین. بله طراحان کنکور، گزینه ها رو همین جوری الکی نمیذارن…

حالا سوال پایینی رو با هم حل کنیم تا فرمول طلایی رو یادتون بدم.

سوال:

تعداد جفت الکترون غیر پیوندی ترکیب C₅₆H₆₈N₂O₈P₄S₅ چقدر است؟

(نیمی از اتم های فسفر دارای ۳ پیوند و نیم دیگر دارای ۵ پیوند کوالانسی است. ۲۰ درصد اتم های گوگرد دارای ۲ پیوند و بقیه اتم های گوگرد دارای ۴ پیوند کوالانسی است.)

الف) ۳۲

ب) ۳۰

ج) ۲۸

د) ۲۶

پاسخ:

خب دوستان عزیز، در اینجور سوال ها، با استفاده از فرمول های زیر به جواب خواهیم رسید:

دکتر مهدی نباتی مدرس شیمی کنکور و دبیرستان متخصص شیمی آلی سنتز و فرمولاسیون دارو و طراحی دارو و محصولات آرایشی بهداشتی — فرمول محاسبه تعداد الکترون های غیر پیوندی ترکیبات آلی

در سوال قبلی که تعداد الکترون های پیوندی را محاسبه کرده بودیم که ۳۴۸ شده بود. الان کافی است که طبق فرمول های بالا، اول تعداد کل الکترون های ظرفیت را حساب کنیم و سپس تعداد الکترون های پیوندی را از آن کم کنیم تا تعداد الکترون های غیر پیوندی به دست بیاید. تعداد الکترون های غیر پیوندی را هم تقسیم بر ۲ کنیم نتیجه می شود تعداد جفت الکترون های غیر پیوندی.