ایزوتوپ، ایزوبار، ایزوتون و ایزومر – تدریس خصوصی المپیاد شیمی استاد نباتی

تدریس خصوصی شیمی المپیاد – تحلیلی و نکته دار

دکتر مهدی نباتی – استاد برتر المپیاد شیمی ایران

المپیاد شیمی نباتی المپیاد شیمی آقای نباتی المپیاد شیمی دکتر نباتی المپیاد شیمی مهدی نباتی المپیاد شیمی آقای مهدی نباتی المپیاد شیمی دکتر مهدی نباتی

دانش آموزان المپیادی عزیزم، در آزمون المپیاد شیمی، همیشه حتما یک سوال از مباحث مقدماتی شیمی هسته ای مطرح می شود که جزو مباحث کتاب شیمی عمومی جلد دوم محسوب می شود. در اکثر آزمون های المپیاد شیمی سال های اخیر، معمولا از این مبحث به صورت سوالات موردی یا سوالات شمارشی، طرح شده است.

در خیلی از این سوالات، اکثرا مفاهیم اولیه شیمی هسته ای مورد سوال قرار گرفته است. لذا در این مقاله می خواهم چهار مفهوم اصلی شیمی هسته ای یعنی ایزوتوپ ها، ایزوبارها، ایزوتون ها و ایزومرها را با همدیگر بررسی کرده و یاد بگیریم.

 

مقایسه چهار مفهوم اصلی شیمی هسته ای

ایزوتوپ چیست؟

ایزوتوپ ها به هسته هایی با پروتون های یکسان و نوترون های مختلف می گویند. بنابراین، ایزوتوپ ها، عدد اتمی یکسان و عدد جرمی متفاوتی دارند.

برای مثال هیدروژن دارای ۷ ایزوتوپ ^۱H و ^۲H و ^۳H و ^۴H و ^۵H و ^۶H و ^۷H می باشند.

 

ایزوتون چیست؟

ایزوتون ها به هسته هایی با نوترون های یکسان و پروتون های مختلف می گویند. بنابراین، ایزوتون ها، عدد اتمی و عدد جرمی متفاوتی دارند.

برای مثال دو هسته ^۱۲B و ^۱۳C دارای ۷ نوترون بوده ولی بور ۵ پروتون و کربن ۶ پروتون دارند.

 

ایزوبار چیست؟

ایزوتوپ ها به هسته هایی با عدد جرمی یکسان و عدد اتمی مختلف می گویند.

برای مثال دو هسته ^۱۲B و ^۱۲C دارای عدد جرمی ۱۲ بوده ولی عدد اتمی بور و کربن به ترتیب ۵ و ۶ می باشند.

 

ایزومر چیست؟

ایزومرها به هسته اتم هایی با عدد جرمی و عدد اتمی یکسان گفته می شود که فقط از نظر پایداری و نیمه عمر با هم تفاوت دارند. به عبارتی، هسته ای در حالت پایه بوده و هسته ای در حالت برانگیخته  می باشد.

برای مثال ^۹۹Tc و ^۹۹mTc هر دو دارای عدد اتمی و عدد جرمی یکسانی می باشند. ولی ایزومر ^۹۹mTc یک رادیوایزوتوپ بوده که در حالت برانگیخته می باشند.

اما توجه کنید که هر دو هسته ^۹۹Tc و ^۹۹mTc نسبت به هسته ^۹۸Tc ایزوتوپ محسوب می شوند.

 

دکتر مهدی نباتی

استاد برند المپیاد شیمی ایران

 

معلم خوب شیمی کنکور تهران مشهد اصفهان کرج شیراز تبریز قم اهواز کرمانشاه ارومیه رشت زاهدان همدان کرمان یزد اردبیل بندرعباس اراک اسلامشهر زنجان قزوین سنندج خرم آباد گرگان ساری شهریار شهر قدس کاشان ملارد دزفول نیشابور بابل خمینی شهر سبزوار گلستان آمل پاکدشت نجف آباد بروجرد آبادان قرچک بجنورد ورامین بوشهر ساوه 

تدریس خصوصی آنلاین و حضوری شیمی کنکور و المپیاد شیمی

قائم شهر بیرجند نسیم شهر سیرجان خوی ایلام بوکان شهرکرد سمنان فردیس مراغه شاهین شهر ملایر مهاباد سقز بندر ماهشهر رفسنجان گنبد کاووس شاهرود مرودشت کمال شهر