کدام عناصر جدول تناوبی از اصل آفبا پیروی نمی کنند | فصل ۱ شیمی دهم کنکور

تدریس خصوصی شیمی دهم

مدرس شیمی آنلاین (همه شهرها) و حضوری (فقط تهران)

دکتر مهدی نباتی – استاد شیمی رتبه های تک رقمی و دو رقمی

تدریس خصوصی شیمی کنکور در کرمانشاه تدریس شیمی کنکور در کرمانشاه تدریس خصوصی شیمی در کرمانشاه تدریس شیمی در کرمانشاه

اصل آفبا

اصل آفبا یا اصل بناگذاری یک قاعده بسیار مهم در شیمی نظریه کوانتومی است که بیان می کند نحوه پر شدن زیرلایه ها از الکترون بایستی به ترتیب پایداری رخ دهد. به این مفهوم که ابتدا باید زیرلایه های با انرژی کمتر پر شوند تا نوبت به زیرلایه های بعدی برسد.

برای تعیین پایداری زیرلایه ها از دو قانون زیر استفاده می کنیم:

قانون اول: زیرلایه های با مجموع اعداد کوانتومی اصلی و فرعی n+l کمتر دارای سطح انرژی کمتر و پایداری بیشتر هستند.

قانون دوم: زیرلایه هایی که دارای مجموع اعداد کوانتومی اصلی و فرعی n+l برابری هستند، زیرلایه با عدد کوانتومی اصلی n کمتر دارای پایداری بیشتر است.

برای مثال آرایش الکترونی پایدار برای اتم آهن با عدد اتمی ۲۶ به صورت زیر است:

۱s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d⁶

استاد خصوصی شیمی کنکور در کرمانشاه استاد شیمی کنکور در کرمانشاه استاد خصوصی شیمی در کرمانشاه استاد شیمی در کرمانشاه

استثناهای اصل آفبا

متاسفانه اشتباهی که اکثر کتاب های تستی و برخی از همکاران کرده اند این است که عنوان می کنند تنها مس و کروم هستند که از اصل آفبا پیروی نمی کنند. و این برداشت اشتباه، به دانش آموزان نیز منتقل شده و این مطلب کاملا اشتباه را یاد می گیرند.

در حالی که تعداد ۱۹ عنصر از عناصر جدول تناوبی از قاعده آفبا پیروی نمی کنند: ۱۰ عنصر فلز واسطه داخلی و ۹ عنصر فلز واسطه خارجی.

معلم خصوصی شیمی کنکور در کرمانشاه معلم شیمی کنکور در کرمانشاه معلم خصوصی شیمی در کرمانشاه معلم شیمی در کرمانشاه

استثناهای فلزات واسطه خارجی

فلزات واسطه خارجی، عناصری هستند که در آن ها زیرلایه d در حال پر شدن هستند.

از ویژگی های آن ها می توان به سختی، چگالی، دمای ذوب و جوش بالا نسبت به فلزات گروه اول و دوم اشاره کرد.

تعداد ۱۰ عنصر از این دسته فلزات، از قاعده آفبا پیروی نمی کنند.

عنصر	نماد شیمیایی	پیش بینی اصل آفبا	آرایش الکترونی اصلی
کروم	۲۴Cr	[Ar] 4s2 3d4	[Ar] 4s1 3d5
مس	۲۹Cu	[Ar] 4s2 3d9	[Ar] 4s1 3d10
نیوبیوم	۴۱Nb	[Kr] 5s2 4d3	[Kr] 5s1 4d4
مولیبدن	۴۲Mo	[Kr] 5s2 4d4	[Kr] 5s1 4d5
روتنیم	۴۴Ru	[Kr] 5s2 4d6	[Kr] 5s1 4d7
رودیم	۴۵Rh	[Kr] 5s2 4d7	[Kr] 5s1 4d8
پالادیم	۴۶Pd	[Kr] 5s2 4d8	[Kr] 4d10
نقره	۴۷Ag	[Kr] 5s2 4d9	[Kr] 5s1 4d10
پلاتین	۷۸Pt	[Xe] 6s2 4f14 5d8	[Xe] 6s1 4f14 5d9
طلا	۷۹Au	[Xe] 6s2 4f14 5d9	[Xe] 6s1 4f14 5d10

دبیر خصوصی شیمی کنکور در کرمانشاه دبیر شیمی کنکور در کرمانشاه دبیر خصوصی شیمی در کرمانشاه دبیر شیمی در کرمانشاه

استثناهای فلزات واسطه داخلی

فلزات واسطه داخلی، عناصری هستند که در آن ها زیرلایه f در حال پر شدن هستند.

این عناصر به صورت دو ردیف جداگانه در پایین جدول تناوبی قرار گرفته اند.

لانتانیدها که متعلق به گروه سوم و دوره ششم جدول تناوبی می باشند. این عناصر از عنصر ۵۷ تا ۷۰ را شامل می شوند که در آن ها زیرلایه ۴f در حال پر شدن است.

آکتینیدها که متعلق به گروه سوم و دوره هفتم جدول تناوبی می باشند. این عناصر از عنصر ۸۹ تا ۱۰۲ را شامل می شوند که در آن ها زیرلایه ۵f در حال پر شدن است.

تعداد ۹ عنصر از این دسته فلزات، از قاعده آفبا پیروی نمی کنند.

عنصر	نماد شیمیایی	پیش بینی اصل آفبا	آرایش الکترونی اصلی
لانتان	۵۷La	[Xe] 6s2 4f1	[Xe] 6s2 5d1
سریم	۵۸Ce	[Xe] 6s2 4f2	[Xe] 6s2 4f1 5d1
گادولینیوم	۶۴Gd	[Xe] 6s2 4f8	[Xe] 6s2 4f7 5d1
آکتینیوم	۸۹Ac	[Rn] 7s2 5f1	[Rn] 7s2 6d1
توریم	۹۰Th	[Rn] 7s2 5f2	[Rn] 7s2 6d2
پروتکتینیم	۹۱Pa	[Rn] 7s2 5f3	[Rn] 7s2 5f2 6d1
اورانیوم	۹۲U	[Rn] 7s2 5f4	[Rn] 7s2 5f3 6d1
نپتونیوم	۹۳Np	[Rn] 7s2 5f5	[Rn] 7s2 5f4 6d1
کوریم	۹۶Cm	[Rn] 7s2 5f8	[Rn] 7s2 5f7 6d1

آموزش خصوصی شیمی کنکور در کرمانشاه آموزش شیمی کنکور در کرمانشاه آموزش خصوصی شیمی در کرمانشاه آموزش شیمی در کرمانشاه

کلاس خصوصی شیمی کنکور در کرمانشاه کلاس شیمی کنکور در کرمانشاه کلاس خصوصی شیمی در کرمانشاه کلاس شیمی در کرمانشاه

دکتر مهدی نباتی

استاد برتر شیمی کنکور ایران

تدریس خصوصی شیمی کنکور در کرمانشاه تدریس شیمی کنکور در کرمانشاه تدریس خصوصی شیمی در کرمانشاه تدریس شیمی در کرمانشاه

تدریس خصوصی آنلاین شیمی کنکور تهران مشهد اصفهان کرج شیراز تبریز قم اهواز کرمانشاه ارومیه رشت زاهدان همدان کرمان یزد اردبیل بندرعباس اراک اسلامشهر ساری بابل

تدریس خصوصی آنلاین شیمی کنکور و المپیاد شیمی ایران

تدریس خصوصی آنلاین شیمی کنکور تهران مشهد اصفهان کرج شیراز تبریز قم اهواز کرمانشاه ارومیه رشت زاهدان همدان کرمان یزد اردبیل بندرعباس اراک اسلامشهر ساری بابل