نکات کنکوری و طلایی ساختار مولکولی و شیمیایی ویتامین کا K – شیمی یازدهم

آموزش جامع شیمی کنکور و المپیاد در تهران با استاد نباتی

 

دانش آموزان عزیزم شدیدا توصیه می کنم که حتما توجه ویژه ای به حاشیه کتاب های درسی، تصاویر، جداول، نمودارها و ساختارهای مولکولی بکنید. چون این قسمت ها دقیقا جزو مواردی است که طراحان محترم آزمون کنکور سراسری توجه خاصی به آن ها دارند. برای مثال در کنکور پارسال از ساختار مولکولی ویتامین سی سوال آمد.

در این مقاله می خواهم که با همدیگر نگاه دقیقتری به ساختار مولکولی ویتامین کا (K) بیندازیم.

پس با من همراه باشید…

 

بررسی نکات طلایی و کنکوری ساختار مولکولی ویتامین کا

دانش آموزان عزیز ابتدا چند دقیقه به دقت به ساختار مولکولی ویتامین کا نگاه کنید و سپس شروع به یاد گرفتن نکاتی که خواهم گفت بکنید.

 

نکته اول : ویتامین کا یک ترکیب آلی است.

نکته دوم :یک ترکیب غیر آروماتیک است.

نکته سوم : دارای ۷ پیوند دوگانه است. ۲ پیوند دوگانه کربن اکسیژن (گروه های کربونیل) و ۵ پیوند دوگانه کربن کربن دارد.

نکته چهارم : دارای ۲ حلقه شش تایی می باشد.

نکته پنجم : فقط یک نوع گروه عاملی دارد آن هم گروه عاملی کربونیلی. ۲ تا گروه کربونیلی دارد.

نکته ششم : فرمول مولکولی آن C₃₁H₄₆O₂ است.

نکته هفتم : ویتامین کا از ۳۱ اتم کربن، ۴۶ اتم هیدروژن و ۲ اتم اکسیژن تشکیل شده است.

نکته هشتم : ویتامین کا یک ترکیب ناقطبی (قطبیت بسیار ناچیز به خاطر گروه های کربونیلی) است.

نکته نهم : ویتامین K آبدوست نیست (آب گریز است) پس در آب حل نمی شود.

نکته دهم : ویتامین کا یک ترکیب چربی دوست است پس در چربی حل می شود.

نکته یازدهم : ویتامین کا ۱ حلقه آروماتیک (حلقه بنزن) و ۱ حلقه غیر آروماتیک دارد.

نکته دوازدهم : جرم مولی ویتامین کا برابر با ۴۵۰ گرم بر مول است.

نکته سیزدهم : ویتامین کا دارای ۱۸۲ الکترون ظرفیتی است.

نکته چهاردهم : ویتامین کا دارای ۱۷۴ الکترون پیوندی است. پس دارای ۸۷ پیوند می باشد.

نکته پانزدهم : ویتامین کا دارای ۸ الکترون ناپیوندی است. به عبارتی دارای ۴ جفت الکترون ناپیوندی بر روی اتم های اکسیژن است.

نکته شانزدهم : فقط زیرلایه های با عدد کوانتومی فرعی l = 0 و l = 1 یعنی زیرلایه های s و p از اتم های مولکول در تشکیل پیوندها شرکت کرده اند.

نکته هفدهم : هسته اتم های ویتامین کا دارای ۲۴۸ پروتون است.

نکته هجدم : هسته اتم های ویتامین کا دارای ۲۰۲ نوترون است.

نکته نوزدهم : ویتامین کا به لخته شدن طبیعی خون افراد کمک می کند.

نکته بیستم : ویتامین کا در کاهو، کلم، گل کلم و اسفناج یافت می شود.

نکته بیست و یکم : ویتامین کا در حلال های آلی غیر قطبی قابل حل است.

نکته بیست و دوم : هر مولکول ویتامین کا می تواند با ۲ مول برم واکنش دهد.

نکته بیست و سوم : ۲ پیوند دوگانه ویتامین کا می تواند در شرایط اسیدی با آب واکنش داده و ۲ گروه هیدروکسیل جدید به ساختار اضافه شود (پیوندهای دوگانه به یگانه تبدیل می شوند).

نکته بیست و چهارم : پیوندهای دوگانه ویتامین کا (پیوندهای به غیر از پیوندهای دوگانه بنزنی و کربونیلی) می تواند در واکنش پلیمریزاسیون شرکت کند. ولی چون مولکول سنگینی است فقط تعداد کمی از مولکول ها می توانند از طریق مکانیسم رادیکالی به هم متصل شوند و به جای پلیمر، الیگومر تشکیل دهند.

نکته بیست و پنجم : گروه های کربونیلی می توانند در واکنش احیا شرکت کنند به گروه های هیدروکسیل تبدیل شوند.

نکته بیست و ششم : پیوندهای دوگانه حلقه بنزنی و پیوندهای دوگانه کربونیلی نمی توانند با برم واکنش بدهند.

 

دکتر مهدی نباتی

 

 

 

تدریس خصوصی و گروهی شیمی دهم و یازدهم و دوازدهم در تهران