اصول و قوانین نام گذاری اکسید فلزها و نافلزها – آموزش جامع شیمی کنکور

آموزش تمام اصول و قوانین کلیدی شیمی کنکور

آموزش اصول شیمی تحلیلی استاد دکتر مهدی نباتی

دانش آموزان عزیزم، در این مقاله می خواهم یکی از مهمترین مباحث شیمی دهم و شیمی کنکور را برایتان آموزش بدهم. نامگذاری اکسید فلزات و اکسید نافلزات از یک سری قوانین و اصول خاصی پیروی می کند. با یادگیری این اصول می توانیم به راحتی به تمامی سوالات این مبحث پاسخ بدهیم.

 

اصول نام گذاری اکسید فلزها

قانون اول: اگر فلز تنها یک نوع کاتیون داشته باشد، نام عنصر را نوشته و سپس کلمه اکسید را می نویسیم.

مانند ترکیب Na₂O که می نویسیم: سدیم اکسید

 

قانون دوم: اگر فلز فقط یک کاتیون داشته باشد، نوشتن بار کاتیون با اعداد رومی داخل پرانتز اشتباه است.

مانند ترکیب Li₂O که می نویسیم: لیتیم اکسید. و نام گذاری لیتیم (I) اکسید کاملا اشتباه است.

 

قانون سوم: فلزات گروه های ۱ و ۲ و ۱۳ تنها دارای یک نوع کاتیون هستند.

 

قانون چهارم: اگر فلز مانند فلزات واسطه چند نوع کاتیون داشته باشد، باید بار کاتیون را با اعداد رومی داخل پرانتز بنویسیم.

مانند ترکیب Cu₂O که می نویسیم: مس (I) اکسید

ترکیب CuO که می نویسیم: مس (II) اکسید

 

اصول نام گذاری اکسید نافلزها

قانون اول: از پیشوندهای یونانی برای بیان تعداد اتم های نافلزات و همچنین تعداد اکسیژن ها استفاده خواهیم کرد.

تعداد	پیشوند یونانی
یک	مونو
دو	دی
سه	تری
چهار	تترا
پنج	پنتا
شش	هگزا
هفت	هپتا
هشت	اوکتا
نه	نونا
ده	دکا

 

قانون دوم: برای نام گذاری اکسید نافلزها از فرمول زیر استفاده می کنیم:

پیشوند یونانی + نام نافلز + پیشوند یونانی + اکسید

مانند ترکیب N₂O₃ که می نویسیم: دی نیتروژن تری اکسید

ترکیب N₂O₄ که می نویسیم: دی نیتروژن تترا اکسید

ترکیب N₂O₅ که می نویسیم: دی نیتروژن پنتا اکسید

ترکیب P₂O₅ که می نویسیم: دی فسفر پنتا اکسید

 

قانون سوم: اگر در فرمول شیمیایی ترکیب اکسید نافلز، فقط یک اتم نافلز وجود داشته باشد از نوشتن پیشوند یونانی مونو برای اتم نافلز پرهیز می کنیم.

برای مثال ترکیب CO که می نویسیم: کربن مونو اکسید. و نام گذاری مونو کربن کونو اکسید کاملا اشتباه است.

ترکیب NO که می نویسیم: نیتروژن مونو اکسید

 

دکتر مهدی نباتی

 

 

 

تدریس خصوصی و گروهی شیمی دهم و یازدهم و دوازدهم در تهران