روش تعیین تعداد اتم های ترکیب مجهول – شیمی یازدهم کنکور ۱۴۰۲ آقای نباتی

آموزش جامع و جمع بندی شیمی یازدهم کنکور تجربی و ریاضی

دکتر مهدی نباتی – استاد برتر شیمی کنکور ایران

تدریس خصوصی شیمی یازدهم کنکور ۱۴۰۲ آقای نباتی تدریس خصوصی شیمی یازدهم کنکور ۱۴۰۳ آقای مهدی نباتی آموزش شیمی کنکور آقای نباتی

دانش آموزان کنکوری عزیزم، در کتاب درسی شیمی یازدهم نظام جدید برای اولین بار مباحث شاخه شیمی آلی وارد شده است. به خاطر جدید بودن مباحث، عموما دانش آموزان به خاطر آموزش نادرست و ناقص، با این فصل مشکل دارند. و دقیقا طراحان محترم کنکور به این موضوع واقف هستند و لذا در طراحی سوالات شیمی کنکور، حتی در سوالات فصول دیگر نیز سعی می کنند که سوالات را به شیمی آلی مربوط سازند.

اگرچه برخلاف بقیه مباحث شیمی کنکور، مباحث شیمی آلی کلا تحلیلی بوده و اصلا دارای مباحث حفظی نمی باشد ولی فرمول های میانبری نیز وجود دارد که حل سوالات شیمی آلی را آسان می کند. به همین خاطر با توجه به تخصص دانشگاهی خودم که دکتری شیمی آلی دارم، در چندین مقاله سعی کرده ام که این فرمول های میانبر را به شما دانش آموزان عزیزم آموزش بدهم.

در این مقاله نیز یک فرمول بسیار مهم و طلایی را به شما آموزش خواهم داد که از این به بعد به راحتی بتوانید تعداد هر نوع اتمی در هر نوع ترکیب آلی مجهول را خیلی سریع تشخیص دهید.

 

تکنیک کنکوری ناب ترکیبات آلی

ترکیبات آلی از اتم های کربن و هیدروژن ساخته شده اند. این دسته از ترکیبات علاوه بر اتم های کربن و هیدروژن می توانند در ساختار خود دارای اتم های نیتروژن، فسفر، اکسیژن، گوگرد و هالوژن ها نیز باشند.

تعداد اتم ها در یک ترکیب آلی پیچیده از رابطه زیر پیروی می کند:

n_H = 2n_C + 2 + n_N – n_X – 2n_R – 2n_D – 4n_T

تعداد اتم های کربن با نماد n_C

تعداد اتم های هیدروژن با نماد n_H

تعداد اتم های نیتروژن با نماد n_N

تعداد اتم های هالوژن با نماد n_X

تعداد حلقه های کربنی با نماد n_R

تعداد پیوندهای دوگانه با نماد n_D

تعداد پیوندهای سه گانه با نماد n_T

 

*** توجه شود که اتم های فسفر و گوگرد دقیقا همانند اتم های نیتروژن و اکسیژن، در این فرمول جاگذاری می شوند.

*** نکته دوم اینکه تعداد اتم های اکسیژن و گوگرد در این فرمول در نظر گرفته نمی شوند.

 

تست تالیفی شیمی یازدهم کنکور

ترکیب آلی دو حلقه ای دارای دو پیوند دوگانه و یک پیوند سه گانه از ۲۴ اتم کربن، ۲ اتم کلر، ۱ اتم برم، ۵ اتم نیتروژن و ۴ اتم اکسیژن تشکیل شده است. نسبت تعداد اتم های هیدروژن به اتم های اکسیژن این ترکیب آلی تقریبا چقدر است؟

الف: ۱۰

ب: ۸

ج: ۱۲

د: ۶

 

پاسخ:

برای حل این سوال، ابتدا بایستی تعداد اتم های هیدروژن این ترکیب آلی را به دست آوریم و سپس بعد از دستیابی به فرمول مولکولی آن، به خواسته سوال جواب بدهیم.

n_H = (2 × ۲۴) + ۲ + ۵ – ۳ – (۲ × ۲) – (۲ × ۲) – (۴ × ۱) = ۴۰

 

بنابراین فرمول مولکولی این ترکیب آلی، C₂₄H₄₀N₅O₄Cl₂Br می باشد.

 

بنابراین نسبت تعداد اتم های هیدروژن به اکسیژن در این ترکیب آلی برابر با ۱۰ می باشد.

 

گزینه صحیح:

با تجه به محاسبات و تحلیل انجام شده، گزینه الف پاسخ صحیح می باشد.

 

دکتر مهدی نباتی

استاد برند شیمی کنکور ایران

 

معلم شیمی کنکور تهران مشهد اصفهان کرج شیراز تبریز قم اهواز کرمانشاه ارومیه رشت زاهدان همدان کرمان یزد اردبیل بندرعباس اراک اسلامشهر زنجان قزوین سنندج خرم آباد گرگان ساری شهریار شهر قدس کاشان ملارد دزفول نیشابور بابل خمینی شهر سبزوار گلستان آمل پاکدشت نجف آباد بروجرد آبادان قرچک بجنورد ورامین بوشهر ساوه 

تدریس خصوصی آنلاین و حضوری شیمی کنکور و المپیاد شیمی

قائم شهر بیرجند نسیم شهر سیرجان خوی ایلام بوکان شهرکرد سمنان فردیس مراغه شاهین شهر ملایر مهاباد سقز بندر ماهشهر رفسنجان گنبد کاووس شاهرود مرودشت کمال شهر