روش تکنیکی سریع برای تعیین تعداد جفت الکترون های ناپیوندی ترکیبات آلی پیچیده

تدریس خصوصی شیمی یازدهم

مدرس شیمی آنلاین (همه شهرها) و حضوری (فقط تهران)

دکتر مهدی نباتی – استاد شیمی رتبه های تک رقمی و دو رقمی

تدریس خصوصی شیمی کنکور در گرگان تدریس شیمی کنکور در گرگان تدریس خصوصی شیمی در گرگان تدریس شیمی در گرگان

مباحث شیمی آلی در سه فصل اول و دوم و سوم شیمی یازدهم آورده شده است. متاسفانه یکی از اشکالات اساسی کتاب های درسی شیمی نظام جدید همین است که به جای اینکه در هر فصلی به طور کامل به موضوعی مشخص پرداخته شود، مباحث مربوط به یک موضوع در فصل ها و کتاب های درسی متفاوت پخش شده است. و همین دقیقا باعث شده است طراحان کتاب های درسی نتوانند به طور جامع به یک موضوع بپردازند. و از طرفی دانش آموزان نیز نتوانند این مباحث را به هم مرتبط سازند…

حال آنکه طراحان سوالات کنکور در سال های اخیر نشان داده اند که علاقه بسیار زیادی به سوالات ترکیبی دارند.

همین عدم پیوستگی بین مباحث شیمی آلی باعث شده است که اغلب دانش آموزان با سوالات مربوط به شیمی آلی مشکل جدی داشته باشند و طراحان کنکور نیز از این موضوع واقف هستند و دقیقا دست روی این نقطه ضعف دانش آموزان می گذارند. به طوری که در شیمی کنکور تجربی نوبت اول (دی ماه) ۱۴۰۲ به صورت اعجاب آوری مشاهده کردیم که طراحان برای اولین بار ۳ ترکیب آلی بسیار پیچیده دادند و در مورد هر ترکیب آلی چندین سوال پرسیدند!!! اگر برای هر سوال به صورت روش های تشریحی می خواستیم جواب بدهیم حداقل باید ۵ دقیقه زمان اختصاص می دادیم. حال آنکه زمان پاسخ دهی برای هر سوال شیمی در کنکور ۱ دقیقه است! و دقیقا به همین خاطر است که بارها به شما دانش آموزان عزیزم تاکید کرده ام که در کنار روش های تشریحی حتما روش های تکنیکی را نیز یاد بگیرید.

یکی از گزاره های صد در صدی در مورد سوالات مربوط به ترکیبات آلی پیچیده این است که تعداد جفت الکترون های ناپیوندی آن ترکیب پرسیده می شود. در این مقاله یاد خواهیم گرفت که جفت الکترون های ناپیوندی ترکیبات آلی پیچیده را چگونه بدون به دست آوردن فرمول مولکولی بسته، به صورت تکنیکی و خیلی سریع تعیین کنیم.

استاد خصوصی شیمی کنکور در گرگان استاد شیمی کنکور در گرگان استاد خصوصی شیمی در گرگان استاد شیمی در گرگان

تکنیک تعیین تعداد جفت الکترون های ناپیوندی

دانش آموزان عزیزم، برای تعیین تعداد جفت الکترون های ناپیوندی در ترکیبات آلی، اگر بخواهیم روش تشریحی را به کار ببریم بایستی ابتدا فرمول مولکولی بسته را به دست آوریم. سپس تعداد الکترون های ظرفیتی را به دست بیاوریم. در گام بعدی باید تعداد پیوندها را تعیین و با ضرب کردن تعداد پیوندها در ۲، تعداد الکترون های پیوندی را محاسبه کنیم. و نهایتا با کم کردن تعداد الکترون های پیوندی از الکترون های ظرفیتی، الکترون های ناپیوندی را به دست آوریم. نصف تعداد الکترون ناپیوندی برابر با تعداد جفت الکترون های ناپیوندی ترکیب خواهد بود.

مدرس خصوصی شیمی کنکور در گرگان مدرس شیمی کنکور در گرگان مدرس خصوصی شیمی در گرگان مدرس شیمی در گرگان

اما در روش تکنیکی می توانیم از فرمول زیر برای محاسبه تعداد جفت الکترون های ناپیوندی ترکیبات آلی پیچیده استفاده کنیم. برای استفاده از این فرمول کافی است فقط تعداد اتم های مربوط به گروه های پانزدهم، شانزدهم و هفدهم را شمرده و در فرمول جاگذاری کنیم. در این فرمول تعداد اتم های مربوط به گروه های پانزدهم، شانزدهم و هفدهم به ترتیب با X₁₅ و X₁₆ و X₁₇ نمایش داده شده است.

معلم خصوصی شیمی کنکور در گرگان معلم شیمی کنکور در گرگان معلم خصوصی شیمی در گرگان معلم شیمی در گرگان

nb pair = X₁₅ + 2 X₁₆ + 3 X₁₇

دبیر خصوصی شیمی کنکور در گرگان دبیر شیمی کنکور در گرگان دبیر خصوصی شیمی در گرگان دبیر شیمی در گرگان

مثال:

برای مثال می خواهیم تعداد جفت الکترون های ناپیوندی ترکیب آلی پیچیده زیر را به دست آوریم:

آموزش خصوصی شیمی کنکور در گرگان آموزش شیمی کنکور در گرگان آموزش خصوصی شیمی در گرگان آموزش شیمی در گرگان

کلاس خصوصی شیمی کنکور در گرگان کلاس شیمی کنکور در گرگان کلاس خصوصی شیمی در گرگان کلاس شیمی در گرگان

دانش آموزان عزیزم در این روش تکنیکی کافی است که خیلی سریع فقط تعداد اتم های گروه های ۱۵ و ۱۶ و ۱۷ را بشمارید.

مشاهده می کنیم که در این ترکیب ۳ اتم کلر، ۷ نیتروژن، ۱۳ اتم اکسیژن و ۱ اتم گوگرد وجود دارد.

بنابراین تعداد اتم های گروه های پانزده، شانزده و هفده به ترتیب برابر با ۷ و ۱۴ و ۳ می باشد.

حالا در فرمول تکنیکی گفته شده در بالا قرار می دهیم تا تعداد جفت الکترون های ناپیوندی در این ترکیب آلی خیلی پیچیده به آسانی به دست بیاید:

تدریس خصوصی شیمی کنکور در گرگان تدریس شیمی کنکور در گرگان تدریس خصوصی شیمی در گرگان تدریس شیمی در گرگان

nb pair = X₁₅ + 2 X₁₆ + 3 X₁₇

⇓

nb pair = 7 + (2 × ۱۴) + (۳ × ۳)

⇓

nb pair = 44

تدریس خصوصی شیمی کنکور در گرگان تدریس شیمی کنکور در گرگان تدریس خصوصی شیمی در گرگان تدریس شیمی در گرگان

پس تعداد جفت الکترون های ناپیوندی در این ترکیب آلی پیچیده برابر با ۴۴ می باشد. یا به عبارتی این ترکیب دارای ۸۸ الکترون ناپیوندی می باشد.

تدریس خصوصی شیمی کنکور در گرگان تدریس شیمی کنکور در گرگان تدریس خصوصی شیمی در گرگان تدریس شیمی در گرگان

دکتر مهدی نباتی

استاد شیمی کنکور ایران

تدریس خصوصی شیمی کنکور در گرگان تدریس شیمی کنکور در گرگان تدریس خصوصی شیمی در گرگان تدریس شیمی در گرگان

تدریس خصوصی آنلاین شیمی کنکور تهران مشهد اصفهان کرج شیراز تبریز قم اهواز کرمانشاه ارومیه رشت زاهدان همدان کرمان یزد اردبیل بندرعباس اراک اسلامشهر ساری بابل

تدریس خصوصی آنلاین شیمی کنکور و المپیاد شیمی ایران

تدریس خصوصی آنلاین شیمی کنکور تهران مشهد اصفهان کرج شیراز تبریز قم اهواز کرمانشاه ارومیه رشت زاهدان همدان کرمان یزد اردبیل بندرعباس اراک اسلامشهر ساری بابل